Kronik böbrek hastalığı ve hemodiyaliz hastaları, invaziv pnömokok enfeksiyonlarına karşı yüksek risk altındadır. Bu nedenle pnömokok aşılaması, bu hasta grubunda mortalite ve morbiditeyi azaltmada kritik öneme sahiptir. Ancak sadece polisakkarit pnömokok aşısı (PPSV23) uygulaması, bağışıklık yanıtının zayıf kalmasına neden olmaktadır. Bu makalede, PCV13 ve PPSV23 aşılarının etkinlik, uygulama sırası ve bilimsel dayanakları ele alınmaktadır.

1. PCV13 ve PPSV23 Aşılarının Temel Farkları

• PCV13 (konjuge pnömokok aşısı), T-hücre aracılı immün yanıt oluşturur. Bu mekanizma sayesinde daha güçlü ve kalıcı bir bağışıklık sağlar.
• PPSV23 (polisakkarit pnömokok aşısı) ise sadece B-hücre aracılı antikor üretimini uyarır. Bu yanıt daha kısa süreli olup özellikle immünsüprese bireylerde zayıftır.
• Diyaliz hastaları, immün sistem baskılanması nedeniyle PPSV23’e tek başına yeterli yanıt veremezler.

2. Güncel Rehber Önerileri (CDC, KDIGO, ECDC)

Tüm uluslararası kılavuzlarda, diyabetik veya diyaliz hastalarında pnömokok aşılaması iki basamaklı önerilmektedir:
1. Önce PCV13 (Prevenar 13) uygulanmalıdır.
2. En az 8 hafta sonra PPSV23 (Pneumovax 23) yapılmalıdır.
3. PPSV23, 5 yıl sonra bir kez daha tekrarlanmalıdır.

3. Uygulama Sırası ve Takvimi

ADIM 1 :
Aşı : PCV13
Zamanlama : 0 Gün
Açıklama : İlk olarak uygulanır, güçlü immün yanıt sağlar.

ADIM 2 :
Aşı : PPSV23
Zamanlama : 8 hafta sonra
Açıklama : Ek serotip koruması sağlar.

ADIM 3 :
Aşı : PPSV23 tekrarı
Zamanlama : 5 yıl sonra
Açıklama : Antikor yanıtı azaldığında tekrarlanır.

4. Sadece PPSV23 Uygulanmışsa

Eğer hasta daha önce yalnızca PPSV23 aldıysa, PCV13 aşısı en az 1 yıl sonra yapılmalıdır. Bu yaklaşım, konjuge aşının T-hücre aracılı hafıza yanıtını yeniden aktive etmesini sağlar ve uzun süreli koruma elde edilir.

5. Sonuç

Diyaliz hastalarında sadece PPSV23 uygulanması uygun değildir. En güçlü bağışıklık yanıtı ve en geniş serotip koruması, PCV13 ile başlanıp ardından PPSV23 yapılmasıyla elde edilir. Bu strateji, invaziv pnömokok hastalığı riskini belirgin şekilde azaltır.

Kaynaklar :

1. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Adult Immunization Schedule 2025.
2. KDIGO Clinical Practice Guideline for the Prevention and Management of Infections in CKD (2022).
3. European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC) Pneumococcal Vaccine Guidelines (2023).

Sağlıklı günler dileriz!

Not : Bu yazı sadece bilgilendirme amaçlıdır ve profesyonel tıbbi tavsiye yerine geçmez. Sağlık durumunuzla ilgili herhangi bir sorunuz olduğunda, lütfen sağlık uzmanınıza danışınız. Daha fazla bilgi almak için kliniğimiz ile iletişime geçebilirsiniz.